🧠 So sánh NGINX và HAProxy

NGINX và HAProxy đều là công cụ nổi tiếng dùng làm reverse proxy và load balancer, nhưng mỗi công cụ có thế mạnh riêng phù hợp với từng loại dịch vụ và mục tiêu hệ thống.

📑 Mục Lục

Tổng quan chung
Bảng so sánh chi tiết
Điểm mạnh – điểm yếu
Ứng dụng và lựa chọn theo tình huống
Mô hình triển khai thực tế
Tài liệu tham khảo

📦 Tổng quan

Công cụ	NGINX	HAProxy
Loại	Web Server + Proxy	Proxy chuyên dụng
Khởi đầu	Web Server (tĩnh)	TCP Load Balancer
Ngôn ngữ	C	C
Phù hợp	HTTP, Web app, API Gateway	TCP, Database, low-level LB

📊 Bảng so sánh chi tiết

Tiêu chí	NGINX	HAProxy
HTTP/HTTPS Reverse Proxy	✅ Rất mạnh	✅ Cũng mạnh
TCP Load Balancing	✅ Hỗ trợ (module stream)	✅ Tối ưu từ đầu
Web Server (HTML, JS,...)	✅ Có	❌ Không có
Static Content	✅ Serve trực tiếp	❌ Không hỗ trợ
TLS Termination	✅ Có	✅ Có
HTTP/2 hỗ trợ	✅ Native	✅ Có
Configuration reload	❌ Cần reload lại	✅ Zero downtime reload
Session Persistence	✅ Có (IP/hash/cookie)	✅ Có
Advanced Health Check	⚠️ Cơ bản	✅ Nhiều tùy chọn nâng cao
Metrics & Stats	⚠️ Log thủ công / 3rd party	✅ Built-in stats
Performance (Low latency)	Tốt	Rất tốt (ms-level optimization)
TLS passthrough	⚠️ Khó cấu hình	✅ Tốt

⚖️ Điểm mạnh và điểm yếu

✅ NGINX

Mạnh về:

Web Server tĩnh
Reverse proxy API gateway
Tích hợp tốt với app (Node.js, PHP, Go,...)
Dễ học, cộng đồng rộng

Yếu ở:

Reload config gây downtime nhẹ
Health check hạn chế
Stats/metrics phải tích hợp ngoài (Prometheus exporter)

✅ HAProxy

Mạnh về:

Hiệu suất cao, tối ưu cực tốt TCP
Health check nâng cao
Reload cấu hình không downtime
Rất mạnh với traffic layer 4 (MySQL, Redis, TCP)

Yếu ở:

Không có web server
Cấu hình phức tạp hơn với HTTP
Giao diện thống kê cổ điển (trừ bản enterprise)

🎯 Nên chọn công cụ nào?

Mục tiêu	Chọn gì?	Giải thích
Web server + reverse proxy	✅ NGINX	Dễ tích hợp với app, host HTML
API gateway đơn giản	✅ NGINX	Kết hợp với app framework
TCP load balancer (DB, Redis...)	✅ HAProxy	Tối ưu TCP
Yêu cầu uptime cao khi reload	✅ HAProxy	Reload không downtime
Cần giám sát chi tiết backend	✅ HAProxy	Built-in stats mạnh
Muốn dễ dùng và phổ biến	✅ NGINX	Dễ học, cộng đồng rộng

🧬 Mô hình kết hợp thực tế

          [Client]
             ↓
      ┌───────────────┐
      │     NGINX     │  ← Reverse proxy HTTP, API, SSL termination
      └───────────────┘
             ↓
      ┌───────────────┐
      │    HAProxy    │  ← Load balance TCP (DB, gRPC, Redis)
      └───────────────┘
             ↓
        [Backend Services]

→ Kết hợp cả hai giúp tận dụng điểm mạnh từng công cụ.

📚 Tài nguyên tham khảo

✅ Tóm lại:

NGINX: tốt cho web, API, SSL gateway
HAProxy: tốt cho TCP, uptime cao, quản lý backend mạnh
→ Cả hai đều rất mạnh, tùy vào mục tiêu mà bạn có thể chọn hoặc kết hợp cả hai!